Płk. prof. zw.
dr hab. inż.
Michał HEBDA

Spis treści


Płk. prof. zw. dr hab. inż. Michał HEBDA

Wojskowa Akademia Techniczna
…
…
Polskie Towarzystwo Tribologiczne

 

Płk. prof. zw. dr hab. inż. Michał HEBDA

Urodzony 22 września 1929 roku we wsi Doły pow. Brzesko woj. Małopolskie.
Mottem mojego istnienia jest żyć, aby tworzyć, tworząc, mieć satysfakcję z samorealizacji. Najpełniej możemy przeżyć życie w zawodzie nauczycielskim, przekazując siebie, swoją wiedzę, swoją osobowość kolejnym pokoleniom, przedłużając swoje istnienie w pamięci uczniów. Nauczanie innych i utrwalanie swojej wiedzy w książkach zapewnia nam najtrwalsze dowody samospełnienia. Przez ponad 40 lat, z przerwami, jestem czynnym nauczycielem akademickim i organizatorem życia naukowo-dydaktycznego dużych zespołów osobowych w WAT, Politechnice Świętokrzyskiej i Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu. Doktoryzowałem 37 pracowników naukowych, spośród których wielu obroniło rozprawy habilitacyjne i są profesorami. Byłem kierownikiem około 200 prac magisterskich w WAT Politechnice Świętokrzyskiej, WSI Radom, w Prywatnej Wyższej Szkole Ochrony Środowiska w Radomiu, w której obecnie pracuję. Opublikowałem wraz z moimi współpracownikami, na ogół moimi uczniami, 19 książek wydanych w większości przez WNT i WKiŁ oraz Maszynostrojenie Moskwa. Ponadto opublikowałem około 200 prac w periodykach krajowych i zagranicznych. Szczegółowy wykaz mojego dorobku publikacyjnego oraz wykaz moich doktorów podałem w książce „Profesor Michał Hebda i Jego Dokto­rzy” wydaną przez ITeE Radom, 1999 r. Dużym przedsięwzięciem naukowym, organizacyj­nym i wydawniczym była organizacja przez nas kongresu 3-rd International Tribology Congress „Eurotrib-81”, którego byłem organizatorem i Przewodniczącym Międzynarodowego Komitetu Organizacyjnego. Znaczącą pomoc w organizacji Kongresu, a szczególnie przy wydaniu materiałów w 4 tomach w języku angielskim uzyskałem ze strony prof. dr. hab. inż. Czesława Kajdasa i prof. dr. inż. Andrzeja Wachala. Materiały zostały wydane w WSI Radom. Inaugurowaliśmy Kongres w przeddzień obrad spotkaniem z blisko 500 uczestnikami, z wielu krajów świata wielką galą w Sali Kongresowej Pałacu Kultury w Warszawie występem fenomenalnego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze”, a powitała uczestników Kongresu w Polsce Pani Mira Zimińska-Sygietyńska. Według Europejskiej Rady Trybologii był to najlepiej zorganizowany Kongres Trybologiczny.

Dużym moim sukcesem było opracowanie przez wielu współautorów polskich i radzieckich 3-tomowej monografii „Poradnik Trybologii” wydanej w języku rosyjskim przez Wyd. Maszynostrojenie (red.) Michał Hebda i Awtandił Cziczinadze. Awtandił jest nie tylko wielkim uczonym-członkiem AN ZSSR, ale także wspaniałym człowiekiem.

Jestem usatysfakcjonowany skutkami opracowanego przeze mnie „Rządowego Raportu o stanie eksploatacji pojazdów i maszyn w gospodarce narodowej. Wyd. WAT 1971 r. Raport opracowałem z pomocą współpracowników IEPM WAT zapisany w 12 tomach. Raport tajny, który zmusił Rząd do wielu przedsięwzięć doskonalenia eksploatacji majątku trwałego na szczeblu Państwa. Udowodniliśmy w raporcie bezsens polityki inwestycyjnej w kraju, bowiem nabudowaliśmy budynków i budowli na wartość 73% majątku narodowe­go, a wartość uzbrojenia technologicznego fabryk wynosi 16% oraz środków transportu 5,6%. Dokładnie odwrotnie niż w krajach o wysokim poziomie rozwoju technologicznego. Za raport otrzymałem nagrodę Prezesa Rady Ministrów Piotra Jaroszewicza. Raport był oceniany przez Radę Ministrów na kilku posiedzeniach oraz na posiedzeniu Biura Politycznego Partii, które wydało w tej sprawie odpowiednie decyzje. Zebrana przez nas wiedza i zainteresowanie Władz problemem eksploatacji majątku trwałego uzasadniało m.in. powołanie Problemu Węzłowego 05.14 „Optymalizacja eksploatacji pojazdów i maszyn w gospodarce narodowej” 1976-1983 oraz Centralnego Programu Naukowo-Badawczego „Doskonalenie eksploatacji środków trwałych”. Wyd. URM 1981. Byłem kierownikiem obu tych programów. W programie pracowało kilkaset osób z prawie wszystkich Politechnik i Technicznych Instytutów Naukowo-Badawczycb w Polsce. Zebrany materiał naukowy potwierdził dotychczasową wiedzę o stanie eksploatacji naszego majątku i był podstawą „Postanowienia Prezydium Rządu nr 7/87 o konieczności zmian w całym systemie projektowania, wytwarzania i eksploatacji środków trwałych”. Akceptowały ten kierunek zmian w działalności gospodarczej Państwa uchwały X zjazdu PZPR. Tych korekt polityki gospodarczej kraju nie udało mi się doprowadzić do końca, chociaż ustawa była gotowa w Sejmie w 1989 r. Znaczące osiągnięcia Instytutu Eksploatacji Pojazdów Mechanicznych WAT zawdzięczam kilkudziesięciu pracownikom, którzy realizując opracowane przeze mnie programy prac naukowych na rzecz przemysłu i programy ich prac doktorskich wykazałem w treści mojego opracowania w tej książce historii rozwoju Wydziału Mechanicznego odnośnie do:
  • Systemów Eksploatacji,
  • Diagnostyki,
  • Filtracji płynów eksploatacyjnych,
  • Niezawodności pojazdów i maszyn,
  • Trybologii, oraz
  • Systemów badań eksploatacyjnych obiektów technicznych.
Następnie pracowałem bardzo efektywnie jako rektor Politechniki Świętokrzyskiej. Stworzyłem dobrze działający system współpracy naukowej i szkolenia ich pracowników na studiach stacjonarnych z Zakładami produkcji samochodów w Starachowicach, Hutą Ostrowiec oraz zacząłem tworzenie dużego centrum naukowego uzbrojenia bazując na Zakładach w Skarżysku Kamiennej. Niestety zbyt krótki czas mojej pracy w Kielcach, zaledwie 3 lata, nie pozwolił zrealizować tego programu do końca, ale efekty głównie w Uczelni są do dzisiaj widoczne.

Po moim przejściu do WSI Radom realizowałem program budowy Uczelni od podstaw. Osobiście z zespołami profesury Wydziałów opracowywałem programy nowych kierunków studiów, programy specjalności i specjalizacji. Stworzyłem dla każdego instytutu powołanego często od nowa programy rozwoju naukowego kadry, budowałem bazę dydaktyczną, hotelową (100 mieszkań hotelowych) dla kadry dojeżdżającej z Warszawy, Łodzi i Krakowa. Zapewniłem z puli miasta coroczny przydział 15 mieszkań dla pracowników Uczelni. Wybudowałem stołówkę na 2000 posiłków, bardzo nowoczesną, która do tej pory jest jedną z lepszych stołówek studenckich w Polsce, zbudowałem bazę internatową na ponad 500 łóżek z pralnią, kawiarnią, łazienkami i kuchenkami w pokojach. Zwiększyłem zatrudnienie pracowników naukowo-dydaktycznych o 100% mimo decyzji władz centralnych o ograniczaniu lub wręcz zakazie zwiększania zatrudnienia — zwiększania wydatków. Z żelazną konsekwencją ograniczałem obciążenia dydaktyczne ponad normę, aby każdy miał czas na pracę naukową dążąc do intensywnego kształcenia własnej kadry doktorskiej. Powtórzyłem doświadczenie WAT. Stworzyłem możliwości dodatkowych zarobków z realizacji prac naukowych dla gospodarki narodowej. Ten program powiódł się doskonale. Ludzie pracowali od rana często do godziny 20. Skutki mojej polityki rozwoju Uczelni są widoczne dzisiaj. Na bazie potencjału osobowego Politechniki Radomskiej stworzono Uczelnie prywatne kształcąc w Radomiu łącznie około 40 tysięcy studentów. Władze Radomia to też głównie wychowankowie Politechniki Radomskiej. Działa i dobrze się rozwija Instytut Technologii Eksploatacji, który zaprogramowałem merytorycznie, doktoryzowałem kadrę kierowniczą instytutu i zapewniłem duże środki finansowe na jego wyposażenie w aparaturę, jestem twórcą koncepcji programowej wydawnictw eksploatacyjnych w WNT oraz w WKiŁ.

Pracowałem na następujących stanowiskach:

  1. Zastępca dowódcy pułku ds. technicznych - Gubin 1953-1956,
  2. Kierownik laboratorium WAT-1956-19ó0,
  3. Wykładowca w Katedrze Eksploatacji Czołgów WAT 1960-1961.
  4. Starszy wykładowca w Katedrze Eksploatacji Czołgów WAT 1960-1963.
  5. Kierownik Zakładu Eksploatacji Samochodów WAT 1963-1966,
  6. Kierownik Katedry Eksploatacji Pojazdów WAT 1967-1971,
  7. Szef Instytutu Eksploatacji Pojazdów WAT 1971-1975,
  8. Rektor Politechniki Świętokrzyskiej Kielce 1975-1978,
  9. Rektor Wyższej Szkoły Inżynierskiej, Radom 1978-1982,
  10. Profesor Uniwersytetu Technicznego, Magdeburg 1982-1983,
  11. Profesor w instytutach „Orgmasz” Warszawa oraz Maszyn Budowlanych w Kobyłce k. Warszawy 1983-1985. Jednocześnie byłem w tym czasie zatrudniony w WSI Radom,
  12. Wiceminister w Ministerstwie Gospodarki Materiałowej i Paliwowej 1985-1988,
  13. Kierownik Problemu Węzłowego 0,5-14 „Optymalizacja eksploatacji pojazdów i maszyn w gospodarce narodowej” 1976-1985,
  14. Kierownik Centralnego Programu Naukowo-Badawczego: 13.2 - „Doskonalenie Eksploatacji Środków Trwałych w Gospodarce Narodowej” 1986-1989,
  15. Członek Komitetu Nagród Państwowych 1975-1978;
  16. Członek Komitetu do spraw Nauki i Postępu Technicznego przy Radzie Ministrów 1985-1989;
  17. Przewodniczący Komitetu do spraw Eksploatacji Majątku Trwałego przy Prezydium NOT;
  18. Wiceprzewodniczący Komitetu do spraw Eksploatacji Majątku Trwałego przy Prezydium PAN;
  19. Redaktor naczelny dwutygodnika „Trybologia”;
  20. Sekretarz naukowy Sekcji Podstaw Eksploatacji Maszyn KBM PAN;
  21. Wiceprezydent Europejskiej Rady Trybologii (International Tribology Cauncil-Londyn;
  22. Wiceprezydent Europejskiej Federacji Narodowych Stowarzyszeń Eksploatacji (EFNMS) Paryż, 0slo;
  23. Prezes Zarządu Konsorcjum Eksploatacji Majątku Trwałego Sp. zo.o „Eksplosystem” 1989-1990;
  24. Prezes Zarządu PPHU Sp. z o.o „Eksplonaft” 1990-1991;
  25. Prezes Zarządu PPHU Sp. z o.o. „Eksplointer” 1991-1994;
  26. Prezes Zarządu PPHU Sp. zo.o. „Agrosel” 1994-1997;
  27. Wiceprezes Zarządu „Przedsiębiorstwa Wyrobów Spirytusowych „Chao-Jang-Chiny” 1994-1998;
  28. Wiceprezes Własnościowej Spółdzielni Mieszkaniowej „Centrum” Warszawa 1996-1999;
  29. Rzeczoznawca samochodowy SIMP i PZMot od 1969 r;
  30. Członek wielu Rad Naukowych (WAT, Orgmasz, Instytut Lotnictwa);
  31. Prezes lub członek wielu Rad Nadzorczych Spółek z o.o, (Eksplotrans, Eksplotex i inne).
Za moje dokonania byłem nagradzany przez:
  • Komendanta WAT- trzy nagrody;
  • Ministra Obrony Narodowej - jedna nagroda;
  • Wojewody kieleckiego -jedna nagroda pierwszego stopnia;
  • Wojewody radomskiego dwie nagrody pierwszego stopnia;
  • Ministra Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki - osiem nagród pierwszego stopnia;
  • Rektora WSI Radom - jedna nagroda pierwszego stopnia;
  • Prezesa Rady Ministrów Piotra Jaroszewicza - jedna nagroda.
Za moją pracę byłem również odznaczany krzyżami zasługi i medalami:
  1. Medale „Siły zbrojne w służbie ojczyzny” Brązowy -1958, Srebrny -19ó4, Złoty -1973;
  2. Medale „Za zasługi dla obronności kraju” Brązowy - 1968, Srebrny -1970,
  3. Złoty Krzyż Zasługi 1968;
  4. Medale „30-lecia PRL” - 1975 r i „40-lecia PRL” - 1985;
  5. Zasłużony Nauczyciel PRL -1979 oraz Medal Komisji Edukacji Narodowej - 1977;
  6. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski - 1973;
  7. Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski - 1979 r.
  8. Order Sztandaru Pracy II Klasy - 1987.
Medale:
  • „Za zasługi dla Kielecczyzny” - 1977,
  • „Za zasługi dla finansów PRL” -1979,
  • „Za zasługi dla województwa radomskiego-1978,
  • „Za zasługi dla rozwoju województwa poznańskiego” - 1977,
  • „Za zasługi w obronie porządku publicznego” - 1977.
  • Medal pamiątkowy WSI Opole, 1980,
  • Medal im. Kazimiera Pułaskiego WSI Radom 1987,
  • Medal pamiątkowy Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni 1980;
  • Medal Akademii Spraw Wewnętrznych -1978;
  • Medal XII Kongresu SD z okazji Rocznicy uchwalenia Konstytucji 3-go Maja;
  • Medal Rosyjskiego Uniwersytetu Przyjaźni Narodów 1995,
  • Medal Uniwersytetu Jiaotang Chiny 1996.

    Odznaki:

  • Honorowa Odznaka Politechniki Krakowskiej -1977;
  • Odznaka XX-lecia „Centrum Przygotowań Kosmonautów im. Gagarina-Moskwa 1982,
  • Złota Odznaka Honorowa NOT -1982,
  • Honorowa odznaka „Zasłużony pracownik CPN” 1977,
  • Złota Odznaka WKiŁ.
Moim hobby są podróże, poznawanie świata, ludzi innych kultur, obyczajów, zachwycam się pięknem przyrody, zabytkami historycznymi. Tak się szczęśliwie złożyło, że w dużej mierze zrealizowałem podróżnicze marzenia. Na ogół wędrowałem własnym samochodem z namiotem i wyżywieniem. Większość moich podróży to podróże prywatne. Ale w związku z pełnionymi funkcjami zawodowymi zwiedziłem również wiele krajów, uczestnicząc w kongresach naukowych, konferencjach i sympozjach oraz pracując jako „visiting professor”. Prywatnie zwiedziłem prawie wszystkie kraje Europy począwszy od Bułgarii, Rumunii, Węgier, Czechosłowacji, Jugosławii, ZSRR (Lwów, Kijów, Rostów nad Donem, Noworosyjsk, Soczi), miejscowości nad Morzem Czarnym i na Kaukazie. Zwiedziłem też wiele krajów Europy Zachodniej: Włochy, Szwajcaria, Niemcy, Francja, Holandia, Belgia, Monaco, Luxemburg, Finlandię, Szwecję, Hiszpanię i Portugalię. Szczególnie dokładnie zwiedzaliśmy Hiszpanię: San Sebastian, Toledo, Madryt, Cordoba, Sewilla, Cadix, Algesiras, Malaga, Grenada, Barcelona. Z podróży służbowych to interesująca wycieczka Szkolnym Statkiem Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni „Garnuszewski”, wzdłuż wybrzeży Bałtyku, Morza Północnego i Atlantyku. Zwiedziliśmy wraz z żoną kraj Basków (Bilbao), Lizbona (Portugalia) Casablanka, Rabat (Maroko). Jako stypendysta British Council, byłem zaproszony z żoną do Anglii, Szkocji i Walii do wielu Uniwersytetów łącznie z Oxfordem i Combridge. Wyjeżdżałem kilkadziesiąt razy na konferencje, kongresy naukowe, do Wielkiej Brytanii, RFN, NRD, Węgier, Bułgarii, ZSRR, Holandii, Francji, Włoch, Jugosławii, Belgii, Indii (Bombaj, Debli). Wielokrotnie byłem w Chińskiej Republice Ludowej w Uniwersytetach w Kantonie, Szanghaju, Pekinie, Xian. W 1986 roku byłem zaproszony z żoną przez Ministra Przemysłu Chin na 6-tygodniowy pobyt jako wykładowca „Eksploatacji maszyn” dla kadry kierowniczej przedsiębiorstw przemysłowych w różnych prowincjach Chin. Rezygnując z honorarium, traktowany byłem jako gość Rządu, Miałem zapewniony pobyt w luksusowych warunkach hotelowych i wyżywienie oraz miałem zapewnione środki transpor­tu łącznie z samolotem aby zwiedzać najwspanialsze zabytki w Pekinie, prowincjach Chengdu i Xian. Następnie jako wiceprezes spółki Chińsko-Polskiej Spirit Intemational Enterprise Chaoyang zwiedziłem nowe prowincje Chin, łącznie z Mongolią Wewnętrzną (Baoton), Mandżu­rią, (Charbin), Tybet, i miasta Shenyang i Dalian. Ostatnie 12 lat wyjeżdżamy co roku do Kanady, na wielomiesięczny pobyt u córki mieszkającej stale w Ottawie. Wraz z rodziną (córką, zięciem, wnukiem) zwiedziliśmy ten cudowny kraj, podziwiając piękno przyrody, parków narodowych, jezior, rzek i wodospadów. Zwiedziliśmy 8 prowincji wędrując samochodem poprzez Brytyjską Kolumbię, Albertę, Manitobe, na zachodzie oraz Nową Funiandię Wyspę księcia Edwarda, Nową Szkocję i Nowy Brunszwik oraz Quebec. Nadzwyczaj szczegółowo, zwiedziliśmy prowincję Ontario z Toronto i wodospadem Niagara. Na zaproszenie przyjaciół zwiedziliśmy w Stanach Zjednoczonych AP Nowy York, Connecticut, Filadelfię i New Jersey. Po pełnych wrażeń podróżach pozostają niezatarte wspomnienia, mnóstwo filmów i zdjęć, do których chętnie wracamy.

Przeszedłem przez życie wszystkim dobrze czyniąc. Każdemu, kto się zwracał o pomoc tej pomocy udzielałem, także w sprawach osobistych, głownie podwładnym wychodząc z założenia, że dobry przełożony winien służyć podwładnemu pomocą zawsze kiedy takiej pomocy potrzebuje. Jedynymi osobami, wobec których mam wieczną wdzięczność są koledzy: Bogdan Janasiewicz i Robert Słaby. Na ich wniosek zostałem przeniesiony z Gubina do WAT. Tu spędziłem 20 lat wspaniałej służby i pracy, tu uzyskałem wszystko do czego doszedłem wżyciu - dziękuję Przyjaciele. Poza Nimi nikomu nic w życiu nie zawdzięczam, nikt mi w niczym nie pomógł. Sam wszystko wypracowałem i wywalczyłem dzięki swoim cechom charakteru, zdrowiu fizycznemu i psychicznemu oraz bezgranicznemu zaufaniu, że zawsze sobie poradzę.

Bardzo duży wpływ na moje poczynania i moje dokonania ma żona Janina. Przeżyliśmy 52 lata w pełnej harmonii, a dom i rodzina były dla mnie zawsze mocnym i niezawodnym zapleczem. Wychowaliśmy, a właściwie żona wychowała i wykształciła córkę Ewę i wnuka Janka, studiującego na 3 roku handel zagraniczny. Są obywatelami Kanady. Zięć Piotr i córka są pracownikami (profesorami) w Uniwersytecie Carleton w Ottawie. Przeszedłem przez życie zawsze uśmiechnięty życzliwy i lubiący ludzi nie uznający żadnych przeszkód ani w pracy ani w domu. Życzliwe ale rygorystyczne egzekwowanie od otoczenia realizacji uzgodnionych z każdym wykonawcą programów dało wspaniałe rezultaty mojej pracy na stanowiskach kierowniczych.